Küçük çocuklar yürümeye başladıklarında, bacaklarını dışa çevirerek ve ayaklarını orta hattan dışa açık şekilde yürürler. Bunun sebebi, daha anne karnında kalçalarının dışa dönük şekilde kalması ile ilgilidir. Kalçayı dışa çeviren kasların kısalığına bağlı olan bu dışa dönüklük, 18. aya kadar düzelir. Bazen, bebeğin bir ayağı düz basarken, diğer ayağı içe basabilir; veya biri içe diğeri dışa bastığı durumlarda olabilir. Ailelere karmaşık ve korkutucu gelen bu yürüme şeklini, çocuk ortopedisi ile ilgilenen bir hekim size rahatça izah edecektir. Yukarıda belirttiğim kalçayı dışa çeviren kasların kısalığı dışında, dizden ayak bileğine kadar bizim tibia, halk arasında kaval kemiği olarak bilinen kemiğin sıkılmış bir havlu gibi içe doğru dönük olması bu yürüyüşe sebep olur. Bir çok çocukta iki tarafta bazen tek tarafta veya asimetrik olarak görülebilir. Kalçadan dize kadar bacaklar dışa dönükken, 18. aydan sonra içe basar hale gelmesi tamamen rotasyonel profil olarak tanımladığımız gelişim sürecinin ürünüdür. İki yaşından itibaren içe basarak yürümenin üç ana sebebi vardır.
- Femoral torsiyon dediğimiz, kalça ve diz arasındaki uyluk kemiğinin (Femur) boyun kısmının öne doğru dönmüş olması.
- Tibianın içe doğru dönük olması (tibial medial torsiyon).
- Ayağın dış kenarının, fasulye biçiminde (metatarsus adduktus) yani ayağın ön tarafının içe doğru dönük olması.
Metatarsus adduktus, doğumda fark edilen ayak şekil bozukluğunun tam düzelmemesi sonucu geriye kalan şekildir. Bu çocukların mutlaka gelişimsel kalça yetmezliği yönünden değerlendirilmesi gerekir. Ciddi bir engellilik sebebi olmamakla beraber, uygun ayakkabı bulamamaya sebep olabilir.
Hem femoral hem tibial torsiyon, %99 oranında 8 yaşına kadar kendiliğinden herhangi bir tedavi gerektirmeden düzelir. Geçmiş yıllarda, bu tür yürüme bozuklukları için uygulanan, bacağı dışa çevirici ortezler, ayakkabı düzenlemeleri ve tabanlıkların
hiçbir faydasının olmadığı yapılan çeşitli bilimsel araştırmalar sonucu anlaşılmıştır.
Çoğu kez ebeveynlerden birinin, yada aile büyüklerinden birisinin çocukken benzer problemi için bir ayakkabı veya ortez kullandırılmış olabilir. Gerçekte iyileşmeyi sağlayan tedavi değil doğal süreçtir. Ortopedistin aileye bacak gelişim süreci içinde bu durumun kendiliğinden düzeleceğini anlatması, aileden gelen soruların açıklayıcı ve anlaşılır cevaplar vermesi endişeleri giderecektir. Çocuklarınızı, senede bir kere olacak şekilde takibe almak yeterlidir.
Çok ender olarak yürümeyi güçleştiren ve normal hareketleri engelleyen durumlarda, cerrahi düzeltmeler gerekebilir.
Büyük çocuklarda, bebeklerin aksine dışa basarak yürüme, yukarıdakilerin tam
tersine tahmin edeceğiniz gibi uyluk kemiğinin boyun kısmının arkaya dönmesi veya kaval kemiğinin dışa dönük olması sonucu görülür. Her ikisi de ender rastlanan gelişimsel olaylardır ve kendiliğinden düzelme göstermeyebilir. Özellikle uyluk kemiğinin şekilsel bozukluğu (rotasyonel deformite) kalça sağlığı için önemlidir ve çoğu kez cerrahi tedavi gerektirir.
Kaval kemiğinin, çocuğun yaşına göre +2 standart sapma üzerinde dışa dönük olması benzer şekilde cerrahi gerektiren bir durumdur.
Bütün bu özellikler, ortopedistin çocuğun yürümesini gözlemlemesi ve muayene esnasında kalçanın rotasyonel hareketleri ve bacak uyluk açılarının ölçülmesi, gerekirse radyolojik tetkikler yapılarak değerlendirilir.