Topallama
Ağrı, kas zayıflığı veya kas iskelet sisteminin deformitesine bağlı olarak anormal yürüme şekli, topallama olarak tarif edilebilir. Topallama sırasında ağrının varlığı, sebep olan anatomik bölge, çocuğun yaşı ve anormal yürüyüş tipine göre sınıflandırmak gerekir. Topallamanın en sık nedeni ağrıdır. Çocuk, ağrıyan bacağının üzerine yük verme süresini kısaltarak kısa adım atarak yürür. Kas zayıflığına bağlı topallamalarda, çocuk gövdesini sağa sola devirecek
şekilde bir yürüme geliştirir. Kas iskelet sistemi deformitelerinde; mesela kısa bacak durumunda halk arasında leğen kemiği olarak bilinen (pelvik halka) bölgeyi öne-arkaya ve sağa-sola yatırarak bir yürüme şekli geliştirir.
Hastayı değerlendirirken, aileden klinik hikayeyi öğrenmek, bize önemli ip uçları verir. Ağrının olup olmadığı, varsa ağrıyı arttıran faktörler, süresi ve lokalizasyonu bilinmelidir. Eğer ağrı yoksa, topallamanın ne zaman başladığı, hangi hareketlerle ortaya çıktığı, giydiği ayakkabılar ve devamlı olup olmadığının bilinmesi sebeplerini değerlendirirken önemli ip uçlarıdır. Topallama şikayeti ile başvuran çocuk,
iç çamaşırı kalıncaya kadar tüm elbiseleri çıkarılarak muayene edilir. Muayene sırasında tüm omurgalar, her iki kalça, dizler, ayak bilekleri, pelvik halka, kas ve sinir sistemi muayenesi titizlikle yapılmalıdır. Çocuğun yürümesi, ön-arka ve yandan gözlenerek değerlendirilir. Yürüyüş esnasında simetrik olarak kalça, diz ve ayak bileklerinin hareketleri incelenir. Eğer ağrı eşlik ediyorsa, eklem ısısında artış, şişlik, renk değişimi, hassasiyet ve eklem hareketlerindeki kısıtlılık değerlendirilir. Ağrılı eklemlerde travma, inflamasyon, enfeksiyon ve tümör unutulmamalıdır. Kesin tanı için tam kan sayımı, sedimantasyon, CRP gibi laboratuar testlerine ihtiyaç vardır. Ağrılı bölgenin kesin olarak tespit edilemediği durumlarda 3 fazlı kemik sintigrafisi aktivite artışı olan bölgeyi belirlemede en güvenilir yöntemdir. Bazen MRG incelemeye kadar giden ileri görüntüleme tetkiklerine gereksinim duyulabilir.
Eğer topallama ağrısız ise, ayırıcı tanı; doğumsal yada gelişimsel kas iskelet sistemi problemleri veya nörolojik, metabolik sebepler üzerine yoğunlaşılmalıdır. Bacak uzunluk farkı, bacakları eşitlemek için ayak altına konulan yükseltilerle en güvenilir şekilde ölçülür. Nörolojik muayene, kas gücü, refleksler, spastisite, his muayenesi, derin duyu ve denge değerlendirilerek yapılır. EMG, uzunluk ölçümleri de gerekebilir.
Topallama sebepleri çocuğun yaşına göre farklılık gösterir.
0-5 yaş grubunda farklı sebepler ayırıcı tanıda göz önünde bulundurulurken, 0-5 ve 10-15 yaş gruplarında daha değişik etkenler vardır. Aşağıda topallama etkenleri yaş gruplarına ayrılmış şekilde tablolaşmıştır.
Biz Ortopedistlere düşen, çocuklarımızın sağlığı için pediatristlerle bilimsel iş birliği içinde çalışarak, çocuklarımızın sağlığını tehdit eden problemleri ortaya çıkarmak ve tedavilerini sağlamaktır. Bütün bu problemler hakkında bilgimiz olsun ama bütün
bunlar bizlerden uzak olsun. Sağlıklı günler dileği ile.
0-5 Yaş arasında en sık topallama etkenleri
|
Ayak bileği |
Diz / Bacak |
Kalça / Femur |
Pelvis / Omurga |
Diğer |
| Kas iskelet sistemi hastalıkları | Kas iskelet
sistemi hastalıkları |
Enfeksiyon | Enfeksiyon | Travma |
| Enfeksiyon | Enfeksiyon | Kas iskelet sistemi hastalıkları | Spastisite | |
| Romatizmal Hastalık | Travma | Bacak uzunluk farkı | ||
| Romatizmal Hastalık | Tümörler |
5-10 Yaş arasında en sık topallama etkenleri
|
Ayak bileği |
Diz / Bacak |
Kalça / Femur |
Pelvis / Omurga |
Diğer |
| Kas iskelet sistemi hastalıkları | Kas iskelet sistemi hastalıkları | Ortopedik sebepler | Enfeksiyon | Kas hastalıkları |
| Travma | Travma | Enfeksiyon | ||
| Romatizmal Hastalık | Tümörler | Tümörler | ||
| Enfeksiyon |
10-15 Yaş arasında en sık topallama etkenleri
|
Ayak bileği |
Diz / Bacak |
Kalça / Femur |
Pelvis / Omurga |
Diğer |
| Kas iskelet sistemi hastalıkları | Kas iskelet sistemi hastalıkları | Kas iskelet sistemi hastalıkları | Travma | Kas hastalıkları |
| Travma | Travma | Tümörler | Kas iskelet sistemi hastalıkları | |
| Tümörler | Geçirilmiş omurilik sendromu |